شود، و بنده‌ام چيزى را شريك من قرار ندهد، و من شايسته‌ام كه اگر بنده‌ام چيزى را شريك من قرار ندهد او را داخل بهشت كنم" [1] گرچه تمام مفسران تا آنجا كه ما ديده‌ايم،" تقوا" را در اينجا به معنى" مفعولى" تفسير كرده‌اند و گفته‌اند خدا شايسته اين است كه از او (از شرك و معصيت او) بپرهيزند، ولى اين احتمال نيز هست كه به معنى فاعلى نيز تفسير شود يعنى خدا، اهل تقوى است، از هر گونه ظلم و قبيح و هر گونه كارى كه بر خلاف حكمت است مى‌پرهيزد، و در حقيقت بالاترين مقام تقوى از آن خدا است و آنچه در بندگان است، شعله ضعيفى از آن تقواى بى‌انتها است، هر چند تعبير به" تقوا" به معنى اسم فاعلى در مورد خداوند كمتر گفته مى‌شود.

به هر حال اين سوره با امر به" انذار" و" تكليف" شروع شد، و با دعوت به" تقوى" و" وعده مغفرت" پايان مى‌پذيرد، و اينجا است كه با نهايت خضوع و تضرع به پيشگاه مقدسش عرضه مى‌داريم:

خداوندا! تا توفيق و الطاف تو دست ما را نگيرد به جايى نمى‌رسيم، ما را مشمول اين عنايت فرما.

بار الها! دام سخت است، و راه پر پيچ و خم، و شيطان آماده اغواگرى، پيمودن اين راه جز به امداد تو ميسر نيست، ما را امداد كن.

آمين يا رب العالمين پايان سوره مدثر 19 ماه صفر 1407

[1]" تفسير برهان" جلد 4 صفحه 405.