مطرح باشد.

ولى حق اين است كه ظاهر امر در جمله" فاقرءوا ..." وجوب است چنان كه در اصول فقه بيان شده) مگر اينكه گفته شود اين" امر" به قرينه" اجماع فقهاء بر عدم وجوب" يك امر استحبابى است، و نتيجه اين مى‌شود كه در آغاز اسلام به خاطر وجود شرائطى اين تلاوت و عبادت شبانه واجب بوده، و بعد هم از نظر مقدار و هم از نظر حكم تخفيف داده شده، و به صورت يك حكم استحبابى آن هم به مقدار ميسور در آمده است، ولى به هر حال وجوب نماز شب بر پيامبر اسلام ص تا آخر عمر ثابت ماند (به قرينه ساير آيات قرآن و روايات).

در روايتى از امام باقر ع نيز مى‌خوانيم: حكم مربوط به دو ثلث از شب، يا نيمى از آن، و يا ثلث آن، منسوخ شده، و به جاى آن‌ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ‌ قرار گرفته است‌ [1] قابل توجه اينكه سه نوع عذر در آيه مورد بحث ذكر شده كه يكى جنبه جسمانى دارد (بيمارى) و ديگرى جنبه مالى دارد (مسافرت براى كسب و كار) و سومى جنبه دينى دارد (جهاد فى سبيل اللَّه) و لذا بعضى گفته‌اند از اين آيه استفاده مى‌شود كه تلاش براى معاش همرديف جهاد فى سبيل اللَّه است! و نيز اين جمله را دليلى دانسته‌اند بر اينكه خصوص اين آيه در مدينه نازل شده، چرا كه وجوب جهاد در مكه نبود، ولى با توجه به اينكه مى‌فرمايد سيكون (به زودى خواهد بود) ممكن است اين جمله خبر از تشريع جهاد در آينده باشد، يعنى چون عذرهايى در حال داريد و عذرهايى در آينده براى شما پيدا مى‌شود، اين حكم به صورت دائمى در نيامد، و به اين صورت با مكى بودن آيه منافات ندارد.

[1] تفسير نور الثقلين جلد 5 صفحه 451.