نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 25 صفحه : 193
چيزى كه در اينجا اضافه دارد اين است كه گروهى از مؤمنان نيز در اين عبادت
شبانه، پيامبر ص را همراهى مىكردند (به عنوان يك حكم استحبابى و يا احتمالا يك
حكم وجوبى زيرا شرائط آغاز اسلام ايجاب مىكرد كه آنها با تلاوت قرآن كه مشتمل بر
انواع درسهاى عقيدتى و عملى و اخلاقى است و همچنين عبادات شبانه خود را بسازند و
آماده تبليغ اسلام و دفاع از آن گردند).
ولى به گونهاى كه از بعضى روايات استفاده مىشود جمعى از مسلمانان در
نگهداشتن حساب" ثلث" و" نصف" و" دو ثلث" گرفتار
اشكال و دردسر مىشدند (چرا كه وسيله سنجش زمان در آن عصر وجود نداشت) و به همين
جهت ناچار احتياط مىكردند، و اين امر سبب مىشد كه گاه تمام شب را بيدار بمانند،
و مشغول عبادت باشند، تا آنجا كه پاهاى آنها به خاطر قيام شبانه ورم كرد! لذا
خداوند اين حكم را بر آنها تخفيف داد و فرمود:" او مىداند كه شما نمىتوانيد
مقدار مزبور را دقيقا اندازهگيرى كنيد، به همين جهت شما را بخشيد، اكنون آن
مقدارى كه از قرآن براى شما ميسر است تلاوت كنيد" (عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُا
ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ).
" لن تحصوه" از ماده" احصاء" به معنى شماره كردن است،
يعنى شما نمىتوانيد دقيقا وقت شب را از نظر مقدار دو ثلث و نصف و يك ثلث تعيين
كنيد، و به زحمت مىافتيد.
بعضى نيز گفتهاند منظور اين است كه شما نمىتوانيد بر اين كار در تمام ايام
سال مداومت كنيد.
حتى امروز هم كه با وسائلى مىتوان به موقع از خواب بيدار شد تعيين دقيق اين
مقادير، در تمام طول سال، مخصوصا با تفاوت مستمر شب و روز، كار آسانى نيست.
جمله" فَتابَ عَلَيْكُمْ" را غالب مفسران به معنى" تخفيف اين تكليف" ذكر
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 25 صفحه : 193