توام بودن دعوت پيامبر اسلام ص با" بينات" و دلائل روشن و معجزات، چگونه به مقابله و انكار برخاستند، در آيات مورد بحث عاقبت كار اين افراد، و سرنوشت آنها را تشريح مى‌كند.

نخست مى‌فرمايد:" چه كسى ظالمتر است از آن كس كه بر خدا دروغ بندد در حالى كه دعوت به سوى اسلام مى‌شود" (وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ هُوَ يُدْعى‌ إِلَى الْإِسْلامِ‌).

آرى چنين كسى كه دعوت پيامبر الهى را دروغ، و معجزه او را سحر، آئين او را باطل، مى‌شمرد ستمكارترين مردم است، چرا كه راه هدايت و نجات را به روى خود و ساير بندگان خدا مى‌بندد، و آنها را از اين سرچشمه فيض الهى كه ضامن سعادت ابدى آنها است محروم مى‌سازد.

و در پايان آيه مى‌افزايد:" خداوند قوم ستمگر را هدايت نمى‌كند" (وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ‌).

كار خدا هدايت است، و ذات پاكش نور و روشنايى معنوى است" اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌" ولى هدايت زمينه مى‌خواهد، و اين زمينه در كسانى كه دشمن حقيقت‌اند وجود ندارد.

اين آيه بار ديگر تاكيدى است بر اين حقيقت كه هدايت و ضلالت هر چند از ناحيه خدا است ولى مقدمات آن از ناحيه خود انسان شروع مى‌شود، و به همين دليل هرگز جبر لازم نمى‌آيد.

جمله" و هُوَ يُدْعى‌ إِلَى الْإِسْلامِ‌" اشاره به اين است كه دعوت پيامبر ص متضمن سلامت دنيا و آخرت و نجات انسانها است، با اينحال چگونه انسان تيشه بر ريشه سعادت خويش مى‌زند؟

تعبير به‌ مَنْ أَظْلَمُ‌ (چه كسى ستمكارتر است ...) پانزده بار در قرآن مجيد تكرار شده كه آيه مورد بحث آخرين آنها است، گرچه موارد آنها ظاهرا