حاطبى در ميان آنها پيدا شد استغفار كنند و به سوى خدا بازگردند.

اين سرمشق را تنها كسانى مى‌گيرند كه دل به خدا بسته‌اند، و ايمان به مبدء و معاد قلبشان را روشن ساخته، و در طريق حق به حركت در آمده‌اند.

بدون شك اين تاسى و پيروى نفعش قبل از هر كس به خود مسلمانان باز مى‌گردد لذا در پايان مى‌افزايد:" هر كس سرپيچى كند و طرح دوستى با دشمنان خدا بريزد، به خودش ضرر زده، و خداوند نيازى به او ندارد، چرا كه او از همگان بى‌نياز و شايسته هر گونه حمد و ستايش است" (وَ مَنْ يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ).

زيرا طرح دوستى با دشمنان خدا آنها را تقويت مى‌كند، و قوت آنها باعث شكست خود شما است، و اگر آنها بر شما مسلط گردند بر صغير و كبير رحم نخواهند كرد [2]

[1] بعضى از مفسران گفته‌اند كه" لمن" در آيه فوق بدل از" لكم" است (تفسير فخر رازى و روح المعانى ذيل آيات مورد بحث).

[2] بنا بر اين جمله" مَنْ يَتَوَلَ‌" جمله شرطيه است و جزاى آن محذوف و در تقدير چنين است من يتول فقد اخطا حظ نفسه و ذهب عما يعود نفعه اليه (مجمع البيان جلد 9 صفحه 272).