راستى كه قرآن در تحليل مسائل بسيار دقيق و الهام بخش است، مى‌گويد:

" تفرقه و نفاق درونى" ناشى از" جهل و بيخبرى و نادانى" است، چرا كه" جهل" عامل شرك است، و شرك عامل پراكندگى، و پراكندگى سبب شكست، و به عكس" علم" عامل توحيد در عقيده و عمل و اتفاق و هماهنگى است كه آنهم به نوبه خود سرچشمه پيروزيها است.

و به اين ترتيب انسجام ظاهرى افراد بى ايمان و پيمان وحدت نظامى و اقتصادى آنها هرگز نبايد ما را فريب دهد، چرا كه در پشت اين پيمانها و شعارهاى وحدت، دلهاى پراكنده‌اى قرار دارد، و دليل آن هم روشن است، زيرا هر كدام حافظ منافع مادى خويشند، و مى‌دانيم منافع مادى هميشه در تضاد است، در حالى كه وحدت و انسجام مؤمنان بر اساس اصولى است كه تضاد در آن راه ندارد، يعنى اصل ايمان و توحيد و ارزشهاى الهى، بنا بر اين هر جا شكست و ناكامى دامن مسلمين را بگيرد طبق آيات فوق دليلش اين است كه از حقيقت ايمان فاصله گرفته‌اند و تا باز نگردند وضع آنها دگرگون نخواهد شد.