نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 522
گرچه بعضى از مفسران مفهوم اين جمله را محدود به كسانى كردهاند كه بعد از
پيروزى اسلام و فتح مكه به مسلمانان پيوستند، ولى هيچ دليلى بر اين محدوديت نيست،
بلكه تمام مسلمين را تا دامنه قيامت شامل مىشود، و به فرض كه آيه ناظر به آن گروه
خاص باشد از نظر ملاك و معيار و نتيجه عموميت دارد، و به اين ترتيب آيات سهگانه
فوق تمام مسلمين عالم را كه در سه عنوان" مهاجرين" و" انصار"
و" تابعين" خلاصه مىشوند شامل مىگردد.
جمله" وَ الَّذِينَ جاؤُ ..." ظاهرا عطف بر"
لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرِينَ" است و
بيانگر اين واقعيت مىباشد كه اموال" فىء" منحصر به نيازمندان مهاجرين
و انصار نيست، بلكه ساير نيازمندان مسلمين را در طول تاريخ شامل مىشود.
اين احتمال نيز داده شده كه جمله مستقلى باشد (به اين ترتيب كه و الذين جاءوا
مبتدا و يقولون خبر است) ولى تفسير اول با توجه به هماهنگى آن با آيات قبل مناسبتر
به نظر مىرسد.
قابل توجه اينكه در اينجا نيز اوصاف سهگانهاى براى تابعين ذكر مىكند:
نخست اينكه آنها به فكر اصلاح خويش و طلب آمرزش و توبه در پيشگاه خداوندند.
ديگر اينكه نسبت به پيشگامان در ايمان همچون برادران بزرگترى مىنگرند كه از
هر نظر مورد احترامند، و براى آنها نيز تقاضاى آمرزش از پيشگاه خداوند مىكنند.
سوم اينكه آنها مىكوشند هر گونه كينه و دشمنى و حسد را از درون دل خود بيرون
بريزند، و از خداوند رءوف و رحيم در اين راه يارى مىطلبند، و به اين ترتيب"
خودسازى" و" احترام به پيشگامان در ايمان" و" دورى از كينه
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 522