جمله به عذاب اخروى آنها، و شاهد بر اين معنى جمله" كَما كُبِتَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌" (آن چنان كه پيشينيان آنها خوار شدند) مى‌باشد، آيه بعد نيز بر اين معنى گواهى مى‌دهد.

به هر حال اين تهديد الهى در مورد كسانى كه در برابر پيامبر ص و قرآن ايستاده بودند به وقوع پيوست، و در جنگهاى بدر و خيبر و خندق و غير آن با ذلت و شكست روبرو شدند، و سرانجام فتح مكه طومار قدرت و شوكت آنها را در هم پيچيد و اسلام در همه جا پيروز گشت.

و به همين دليل هنگامى كه چشم آنها به نامه اعمالشان مى‌افتد فريادشان بلند مى‌شود: ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصاها:" اين نامه از كيست كه هيچ كار كوچك و بزرگى نيست مگر اينكه آن را ثبت و ضبط كرده است" (كهف 49).

و اين خود عذاب دردناكى است كه خداوند گناهان فراموش شده آنها را به يادشان مى‌آورد و در صحنه محشر در برابر خلايق رسوا مى‌شوند.

و در پايان آيه مى‌فرمايد:" خداوند بر همه چيز شاهد و در همه جا حاضر

[1]" يوم" ظرف است، و متعلق به" للكافرين" يا به" مهين" مى‌باشد و احتمال اول مناسبتر است، و بسيارى از مفسران همان را برگزيده‌اند، و اينكه بعضى احتمال داده‌اند متعلق به" اذكر" محذوف بوده باشد بسيار بعيد به نظر مى‌رسد.