" كفار" در اينجا به معنى افراد بى ايمان نيست، بلكه به معنى كشاورزان است، زيرا اصل معنى" كفر" به معنى" پوشاندن" است، و چون كشاورز بذر افشانى كرده و آن را زير خاك مى‌پوشاند از اين رو به او" كافر" مى‌گويند، لذا گاهى كفر به معنى قبر نيز آمده است چون بدن ميت را مى‌پوشاند، و گاه به شب نيز" كافر" گفته مى‌شود چرا كه تاريكيش همه جا را مى‌پوشاند.

در حقيقت آيه مورد بحث همانند آيه 29 سوره فتح كه وقتى سخن از نمو فراوان گياه مى‌كند مى‌گويند: يعجب الزراع:" زارعان را به شگفتى در مى‌آورد" (يعنى بجاى" كفار"" زارع" گفته شده).

بعضى از مفسران نيز احتمال داده‌اند كه منظور از كفار در اينجا همان كافران نسبت به خداوند است، و پاره‌اى توجيهات براى آن ذكر كرده‌اند، ولى اين تفسير چندان مناسب به نظر نمى‌رسد، زيرا مؤمن و كافر در اين شگفتى شريكند.

" حطام" از ماده" حطم" به معنى شكستن و خرد كردن است، و به اجزاى پراكنده كاه" حطام" گفته مى‌شود كه همراه تند باد به هر سو مى‌دود.

آرى مراحلى را كه انسان در طى هفتاد سال يا بيشتر طى مى‌كند در چند ماه در گياهان ظاهر مى‌شود، و انسان مى‌تواند بر لب كشتزار بنشيند و گذشت عمر، و آغاز و پايان آن را در ديدارى كوتاه بنگرد.

سپس به بازده عمر و نتيجه و محصول نهايى آن پرداخته مى‌افزايد:" اما در سراى آخرت از دو حال خارج نيست: يا عذاب شديد است و يا مغفرت و رضا و خشنودى او" (وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ‌).

و سرانجام آيه را با اين جمله پايان مى‌دهد:" و زندگى دنيا جز متاع غرور و فريب چيزى نيست"! (وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ).

" غرور" در اصل از ماده" غر" (بر وزن حر) به معنى اثر ظاهر چيزى‌