نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 23
مختلفى
دادهاند، ولى با توجه به آيه 52 سوره اسراء كه مىفرمايد:
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ:" به
خاطر بياوريد روزى را كه خداوند شما را از قبرهايتان فرا مىخواند شما هم اجابت
مىكنيد در حالى كه حمد او مىگوئيد" معنى اول مناسبتر است، هر چند آيات
آينده تناسب بيشترى با اين معنى دارد كه منظور فرشتگان و ماموران حساب و جزا بوده
باشند.
منظور
از" شىء نكر" (مطلب ناشناخته) يا حسابرسى دقيق الهى است كه تا آن روز
براى آنها ناشناخته بوده، و يا عذابهايى است ناشناخته كه هرگز باور نمىكردند، و
يا همه اينها، چرا كه قيامت در همه معيارهايش براى انسانها ناشناخته است
[1]
***
در آيه بعد به توضيح بيشترى در همين زمينه پرداخته
مىگويد:" آنها از قبرهاى خارج مىشوند در حالى كه چشمهايشان از شدت وحشت به
زير افتاده، و بدون هدف همچون ملخهاى پراكنده به هر سو مىدوند"! (خُشَّعاً
أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ)!
نسبت" خشوع" به" چشمها" به خاطر آن است كه صحنه آن قدر هولناك
است كه تاب تماشاى آن را ندارند، لذا چشم از آن برمىگيرند و به زير مىاندازند.
و تشبيه
به" ملخهاى پراكنده" به تناسب اين است كه توده ملخها بر خلاف بسيارى از
پرندگانى كه به هنگام حركت دستجمعى با نظم و ترتيب خاصى حركت مىكنند هرگز نظم و
ترتيبى ندارند، در هم فرو مىروند و بى هدف به هر سو روانه مىشوند، بعلاوه آنها
همچون ملخها در آن روز موجوداتى ضعيف
[1]" نكر" مفرد است و از ماده"
نكاره" به معنى موضوع وحشتناك و ناشناخته است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 23