نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 161
تفسير دوم مناسب چيزى است كه در آيه 33 سوره رعد آمده كه مىفرمايد:
أَ فَمَنْ هُوَ قائِمٌ عَلى كُلِّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ:" آيا كسى كه بالاى سر همه ايستاده حافظ و مراقب
اعمال همگان است همچون كسى است كه اين صفات را ندارد".
و در حديثى از امام صادق ع مىخوانيم كه در تفسير اين آيه فرمود:
من علم ان اللَّه يراه، و يسمع ما يقول، و يعلم ما يعمله من خير او شر، فيحجزه
ذلك عن القبيح من الاعمال، فذلك الذى خاف مقام ربه، و نهى النفس عن الهوى.
" كسى كه مىداند خدا او را مىبيند، و آنچه مىگويد مىشنود، و آنچه را
از خير و شر انجام مىدهد مىداند، و اين توجه او را از اعمال قبيح باز مىدارد
اين كسى است كه از مقام پروردگارش خائف است، و خود را از هواى نفس بازداشته" [1] در اينجا تفسير
سومى است كه منظور ترس از خدا است نه به خاطر آتش دوزخ و طمع در نعيم بهشت، بلكه
تنها به خاطر" مقام پروردگار و جلال او" خائف است.
و نيز تفسير چهارمى وجود دارد كه منظور از" مقام پروردگار" مقام
عدالت او است، چرا كه ذات مقدس او مايه خوف نيست، بلكه خوف از عدالت او است و خوف
از عدالت نيز بازگشت به خوف از اعمال خود انسان مىكند، زيرا كسى كه پاك است از
محاسبهاش چه باك است؟ مجرمان هنگامى كه از كنار محكمه و دادگاه و زندان مىگذرند
ترسانند، اما براى پاكان فرق نمىكند كه آنجا دادگاه است يا هر مكان ديگر.
[1]" اصول كافى" طبق نقل
نور الثقلين جلد 5 صفحه 197- از ذيل حديث چنين بر مىآيد كه امام اين سخن را در
تفسير آيه" وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ
نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى"- سوره
نازعات 40- فرموده، هر چند محتواى هر دو آيه يكى است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 161