بديهى است از يك مشت جمعيت خرافى و نادان و بت‌پرست، جز" حميت جاهليت" انتظار نمى‌رفت، ولى از مسلمانان موحدى كه ساليان دراز در مكتب قرآن پرورش يافته بودند چنين خلق و خوى جاهلى غير منتظره بود. آنچه از آنها انتظار مى‌رفت همان سكينه و وقار و تقوا بود كه در حديبيه به نمايش گذاردند، هر چند نزديك بود بعضى از تندخويان ناشكيبا كه شايد رسوباتى از گذشته را با خود داشتند اين سد نيرومند را بشكنند، و جنجالى بر پا كنند، اما سكينه و وقار پيامبر ص همچون آبى بر اين آتش ريخته شد و خاموش گشت.

در پايان آيه مى‌فرمايد:" و خداوند به هر چيزى عالم و آگاه بوده و هست" (وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً).

او هم نيات سوء كفار را مى‌داند، و هم پاكدلى مؤمنان راستين را، در اينجا سكينه و تقوا نازل مى‌كند، و در آنجا حميت جاهليت را مسلط مى‌سازد كه خداوند هر قوم و ملتى را به مقدار شايستگيهايشان مشمول لطف و رحمت خود مى‌سازد، و يا خشم و غضبش!

نكته: حميت جاهليت چيست؟

گفتيم" حميت" در اصل از ماده" حمى" به معنى حرارت است، و سپس در معنى غضب، و بعدا به معنى نخوت و تعصب آميخته با غضب به كار رفته است.

اين واژه گاه در همين معنى مذموم (توأم با قيد جاهليت، يا بدون آن) و گاه در معنى ممدوح و پسنديده به كار مى‌رود، و اشاره به غيرت منطقى و تعصب‌