مى‌گويد، و مخاطبان سست عنصر را مورد نكوهش قرار مى‌دهد، مى‌فرمايد:

" فلما راى اللَّه صدقنا انزل بعدونا الكبت، و انزل علينا النصر، حتى استقر الاسلام ملقيا جرانه، و متبوءا اوطانه، و لعمرى لو كنا ناتى ما اتيتم، ما قام للدين عمود، و لا اخضر للايمان عود، و ايم اللَّه لتحتلبنها دما، لتتبعنها ندما

"!:" هنگامى كه خداوند صدق و اخلاص ما را ديد خوارى و ذلت را بر دشمن، و پيروزى و نصر را بر ما نازل كرد تا آنجا كه اسلام بر صفحه زمين گسترده شد، و مناطق پهناورى را براى خويش برگزيد، بجانم سوگند اگر ما در مبارزه همچون شما بوديم، هرگز پايه‌اى از دين بر پا نمى‌شد! و شاخه‌اى از درخت ايمان سبز نمى‌گشت و به خدا سوگند به جاى شير، خون مى‌دوشيد و پشيمان مى‌شويد" [1]

نكته: بيعت و خصوصيات آن‌

بيعت از ماده" بيع" در اصل به معنى دست دادن به هنگام قرار داد معامله است، و سپس به دست دادن براى پيمان اطاعت اطلاق شده است، و آن چنين بود كه هر گاه كسى مى‌خواست اعلام وفادارى به ديگرى كند، او را به رسميت بشناسد و از فرمانش اطاعت كند، با او بيعت مى‌كرد، و شايد اطلاق اين كلمه به اين معنى از اين جهت بود كه هر يك از دو طرف تعهدى همچون تعهد دو معامله‌گر در برابر ديگرى مى‌كردند. بيعت كننده حاضر مى‌شد گاه تا پاى جان و گاه تا پاى مال و فرزند در راه اطاعت او بايستد، و بيعت پذير نيز حمايت و دفاع او را بر عهده مى‌گرفت.

ابن خلدون در مقدمه تاريخ خود مى‌گويد:" كانوا اذا بايع الامير

[1]" نهج البلاغه" خطبه 56.