نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 453
الْخالِقُونَ) [1] اين عبارت كوتاه و فشرده در حقيقت اشاره به" برهان
معروف عليت" است كه در فلسفه و كلام براى اثبات وجود خداوند آمده است، و آن
اينكه عالمى كه در آن زندگى مىكنيم بدون شك حادث است (زيرا دائما در حال تغيير
است، و آنچه در حال تغيير و دگرگونى است معرض حوادث است، و چيزى كه معرض حوادث است
محال است قديم و ازلى باشد).
اكنون اين سؤال پيش مىآيد كه اگر حادث است از پنج حال بيرون نيست:
1- بدون علت به وجود آمده است.
2- خود علت خويشتن است.
3- معلولات جهان علت وجود آن هستند.
4- اين جهان معلول علتى است كه آنهم به نوبه خود معلول علت ديگرى است و تا بى
نهايت پيش مىرود.
5- اين جهان مخلوق خداوند واجب الوجود است كه هستيش از درون ذات پاك او است.
باطل بودن چهار احتمال نخست معلوم است، زيرا.
وجود معلول بدون علت محال است، و گرنه هر چيز در هر شرائطى بايد به وجود آيد،
در حالى كه چنين نيست.
[1] در تفسير اين آيه احتمالات ديگرى
نيز داده شده است، از جمله اينكه مفاد آيه چنين است:" آيا آنها بى هدف آفريده
شدهاند، و هيچگونه برنامه و مسئوليتى ندارند"؟- گرچه اين معنى را جمعى از
مفسران برگزيدهاند، ولى با توجه به جمله دوم (أَمْ هُمُ الْخالِقُونَ) روشن مىشود كه منظور همان است كه در بالا گفته شد يعنى:" آيا آنها
بدون علت آفريده شدهاند يا خود علت خويشتنند"؟
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 453