سواه‌

: خداوند بزرگ بندگان را نيافريده مگر به خاطر اين كه او را بشناسند، هنگامى كه او را بشناسند عبادتش مى‌كنند، و هنگامى كه بندگى او كنند از بندگى غير او بى نياز مى‌شوند [1]

6- پاسخ به يك سؤال‌

سؤال ديگرى كه در اينجا مطرح مى‌شود اين است كه اگر خداوند بندگان را براى عبوديت آفريده است پس چرا گروهى راه كفر را پيش مى‌گيرند؟

آيا ممكن است اراده خداوند از هدفش تخلف پذيرد؟

كسانى كه اين ايراد را مى‌كنند در حقيقت اراده تكوينى و تشريعى را با هم اشتباه كرده‌اند زيرا هدف عبادت اجبارى نبوده، بلكه عبادت و بندگى توأم با اراده و اختيار است، و در چنين زمينه‌اى هدف به صورت آماده كردن زمينه‌ها تجلى مى‌كند، فى المثل هنگامى كه گفته مى‌شود من اين مسجد را براى نماز خواندن مردم درست كرده‌ام، مفهومش اين است آن را آماده براى اين كار ساخته‌ام نه اينكه مردم را به اجبار به نماز وادارم، همچنين در موارد ديگر مانند ساختن مدرسه براى تحصيل و بيمارستان براى درمان و كتابخانه براى مطالعه.

به اين ترتيب خداوند اين انسان را آماده براى اطاعت و بندگى ساخته و هر گونه وسيله را اعم از عقل و عواطف و قواى مختلف را از درون و پيامبران و كتب آسمانى و برنامه‌هاى تشريعى را از برون براى آنها فراهم نموده است.

مسلم است اين معنى در مؤمن و كافر يكسان است هر چند مؤمن از امكانات خود بهره‌بردارى نموده و كافر ننموده است.

لذا در حديثى از امام صادق ع مى‌خوانيم كه وقتى از تفسير اين آيه‌

[1]" علل الشرائع" صدوق (طبق همان مدرك).