اندوهگين شدند و تصور كردند كه اين آخرين سخن در برابر مشركان است، وحى آسمانى قطع شده، و عذاب الهى به زودى فرا مى‌رسد، ولى چيزى نگذشت كه آيه بعد نازل شد و به پيامبر ص دستور داد:" پيوسته تذكر و اندرز ده، چرا كه تذكر مؤمنان را سود مى‌بخشد" (وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرى‌ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ‌).

اينجا بود كه همگى احساس آرامش كردند [1] اشاره به اينكه دلهاى آماده‌اى در گوشه و كنار در انتظار سخنان تو است، اگر گروهى به مخالفت در برابر حق برخاسته‌اند گروه ديگرى از جان و دل مشتاق آنند، و گفتار دلنشين تو تاثير خود را در نفوس آنان مى‌گذارد.

نكته: براى پذيرش حق دلهاى آماده لازم است‌

كشاورزى را در نظر بگيريد كه مشغول بذرافشانى است، قسمتى از اين بذرها را ممكن است به روى سنگها بريزد، مسلما هرگز بارور نخواهد شد.

قسمت ديگرى روى قشرهاى نازك خاك مى‌ريزد كه سنگهاى سخت را پوشانده‌اند، در اينجا بذرها جوانه‌اى مى‌زنند اما چون محل كافى براى ريشه‌هاى موجود نيست به زودى مى‌خشكند و از بين مى‌روند.

قسمت ديگرى روى خاكهايى مى‌ريزد كه عمق زيادى دارد ولى در لابلاى آن بذرها علف هرزه‌هاى مزاحم موجود است، اين بذرها نمو مى‌كند و ريشه مى‌دواند ولى به زودى خارها و علف هرزه‌ها بر آنها مى‌پيچد و آنها را خفه مى‌كند.

از همه اين بذرها خوشبخت‌تر بذرهايى است كه در ميان خاكهاى عميق و بدون مزاحم قرار گيرند، چيزى نمى‌گذرد جوانه مى‌زنند و شاخ و برگ‌

[1] مجمع البيان جلد 9 صفحه 161.