نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 346
" عجل" (بر وزن طفل) به معنى گوساله است (و اينكه بعضى گفتهاند به
معنى گوسفند است با متون لغت سازگار نيست) اين واژه در اصل از ماده"
عجله" گرفته شده، زيرا اين حيوان در اين سن و سال حركات عجولانهاى دارد كه
وقتى بزرگ شد به كلى آن را كنار مىگذارد.
" سمين" به معنى فربه است، و انتخاب چنين گوسالهاى براى احترام به
ميهمانان، و استفاده بيشتر اطرافيان بوده است.
در آيه 69 سوره هود آمده است كه اين گوساله بريان بود (بِعِجْلٍ حَنِيذٍ) هر چند
آيه مورد بحث در اين باره سخنى نمىگويد، اما منافاتى با آن ندارد.
***
" ابراهيم شخصا اين غذا را براى ميهمانان آورد و نزديك آنها
گذارد" (فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ).
ولى با كمال تعجب مشاهده كرد كه آنها دست به سوى غذا نمىبرند،" گفت آيا
غذا نمىخوريد"؟! (قالَ أَ لا تَأْكُلُونَ).
***
ابراهيم تصور مىكرد آنها از جنس بشرند" و هنگامى كه ديد دست به سوى
غذا نمىبرند در دل احساس وحشت كرد" (فَأَوْجَسَ
مِنْهُمْ خِيفَةً).
زيرا در آن زمان- و امروز هم در ميان بسيارى از اقوام كه پاىبند به اخلاق
سنتى هستند- هر گاه كسى از غذاى ديگرى بخورد به او آزارى نمىرساند و خيانتى
نمىكند، و آنجا كه نمك خورند نمكدان را نمىشكنند، و لذا اگر ميهمان دست به غذا
نبرد اين گمان پيدا مىشد كه او براى كار خطرناكى آمده است. اين ضرب المثل نيز در
عرب معروف است كه مىگويند" من لم ياكل طعامك لم يحفظ ذمامك":" كسى
كه غذاى تو را نخورد به پيمان تو وفا نخواهد كرد".
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 346