و انقلاب است، و از آنجا كه فكر و عقل انسان دائما در حال دگرگونى است به آن" قلب" گفته شده است، و به همين دليل در آيات قرآن روى مساله سكينه و آرامش دل، و يا اطمينان قلب تكيه شده است، هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ‌:" او كسى است كه آرامش را در دل مؤمنين نازل كرد" (فتح- 4)" أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ‌":" آگاه باشيد ياد خدا مايه آرامش دلها است" (رعد- 28) آرى اين موجود ناآرام را تنها ياد خدا آرامش مى‌بخشد.

" أَلْقَى السَّمْعَ‌" (گوش را افكند) كنايه از گوش دادن و نهايت دقت در استماع است، شبيه تعبيرى كه در فارسى داريم مى‌گوئيم:" گوش ما نزد تو است" يعنى به خوبى به سخنانت گوش مى‌دهيم.

" شهيد" در اينجا به معنى كسى است كه حضور قلب دارد، و به اصطلاح دلش در مجلس است، و با دقت مطالب را پى‌گيرى مى‌كند.

و به اين ترتيب مجموع آيه چنين معنى مى‌دهد دو گروه مى‌توانند از اين مواعظ پند و اندرز گيرند، نخست آنها كسى كه داراى ذكاوت و عقل و هوشند، و خود مستقلا مى‌توانند مسائل را تحليل كنند، و ديگر كسانى كه در اين حد نيستند اما مى‌توانند" مستمع" خوبى براى دانشمندان باشند، و با حضور قلب به سخنان آنها گوش فرا دهند و حقايق را از طريق ارشاد و راهنمايى آنها فرا- گيرند.

شبيه اين سخن در آيه 10 سوره ملك نيز آمده است كه از قول دوزخيان چنين نقل مى‌كند:" لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما كُنَّا فِي أَصْحابِ السَّعِيرِ:" اگر ما گوش شنوا يا عقل و درك كافى داشتيم هرگز در صف دوزخيان قرار نمى‌گرفتيم" چرا كه نشانه‌هاى راه حق آشكار است آنها كه خود اهل تحقيقند آن را به خوبى‌