مى‌شود، زيرا در آيه بعد مى‌خوانيم:" خدا مى‌فرمايد نزد من جدال و مخاصمه نكنيد، من قبلا به شما اتمام حجت كرده‌ام" و شما را از اين سرنوشت شوم با خبر ساخته‌ام" (قالَ لا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ).

اشاره به اينكه از يك سو به شيطان گفته‌ام: اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُكُمْ جَزاءً مَوْفُوراً:" برو هر كس از انسانها از تو پيروى كند جهنم جزاى وافر همه شما است" (اسراء- 63).

و از سوى ديگر به انسانها نيز اخطار كرده‌ام‌ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ‌:" به طور مسلم دوزخ را از تو و از پيروانت پر خواهم كرد" (ص- 85).

اين تهديدها و وعيدها در سائر آيات قرآن نيز آمده است، و همگى حاكى از اين است كه خداوند هم به انسانها و هم به شياطين اتمام حجت كرده، و آنها را از اغواگرى و اغواپذيرى بر حذر داشته است.

تعبير به" ظلام" به صورت" صيغه مبالغه" (بسيار ظلم كننده) با اينكه خداوند كمترين ظلمى روا نمى‌دارد ممكن است اشاره به اين باشد كه مقام علم و قدرت و عدل خداوند چنان است كه اگر ستم كوچكى به كسى كند بزرگ‌

[1]" لدى" متعلق به" يبدل" است. بعضى نيز احتمال داده‌اند كه متعلق به" قول" بوده باشد، ولى معنى اول مناسبتر است.