دو به جان هم بيفتند و با چوب و كفش يكديگر را بزنند! (آيه فوق نازل شد و راه بر خود با چنين حوادثى را به مسلمانان آموخت) [1] بعضى ديگر گفته‌اند: دو نفر از" انصار" با هم خصومت و اختلافى پيدا كرده بودند، يكى از آنها به ديگرى گفت: من حقم را به زور از تو خواهم گرفت، زيرا جمعيت قبيله من زياد است! و ديگرى گفت: براى داورى نزد رسول اللَّه ص مى‌رويم. نفر اول نپذيرفت، و كار اختلاف بالا گرفت، و گروهى از دو قبيله با دست و كفش و حتى شمشير به يكديگر حمله كردند آيات فوق نازل شد (و وظيفه مسلمانان را در برابر اينگونه اختلافات روشن ساخت) [2]

تفسير: مؤمنان برادر يكديگرند

قرآن در اينجا به عنوان يك قانون كلى و عمومى براى هميشه و همه جا مى‌گويد:" هر گاه دو گروه از مؤمنان با هم به نزاع و جنگ پردازند در ميان آنها صلح بر قرار سازيد" (وَ إِنْ طائِفَتانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُما) [3] درست است كه" اقتتلوا" از ماده" قتال" به معنى جنگ است، ولى در اينجا قرائن گواهى مى‌دهد كه هر گونه نزاع و درگيرى را شامل مى‌شود، هر چند به مرحله جنگ و نبرد نيز نرسد، بعضى از شان نزولها كه براى آيه نقل شده بود نيز اين معنى را تاييد مى‌كند.

[1]" مجمع البيان" جلد 9 صفحه 132.

[2]" تفسير قرطبى" جلد 9 صفحه 6136.

[3] با اينكه" طائفتان" تثنيه است فعل آن" اقتتلوا" به صورت جمع آمده، زيرا هر طايفه مركب از مجموعه‌اى است.