نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 21 صفحه : 90
" آسفونا" از ماده" اسف" هم به معنى" اندوه"
آمده و هم" غضب" بلكه به گفته راغب در مفردات گاه به" اندوه توأم
با غضب" گفته مىشود، و گاه به هر يك از اين دو جداگانه، چرا كه حقيقت آن
هيجانى درونى است كه انسان را به انتقام دعوت مىكند، هر گاه نسبت به زيردستان
باشد در شكل غضب ظاهر مىشود، هر گاه نسبت به بالادستان باشد به صورت اندوه آشكار
مىگردد، لذا وقتى از ابن عباس در باره" حزن" و" غضب" سؤال
كردند گفت ريشه هر دو يكى است اما لفظ آن مختلف است! [1] بعضى از مفسران" آسفونا" را به
معنى" آسفوا رسلنا" (فرستادگان ما را محزون و غمگين ساختند) تفسير
كردهاند، ولى اين تفسير بعيد به نظر مىرسد و ضرورتى براى چنين خلاف ظاهرى وجود
ندارد.
اين نكته نيز قابل توجه است كه نه حزن و اندوه در باره خداوند مفهومى دارد و
نه خشم به آن معنى كه در ميان ما معروف است، بلكه خشم و غضب خداوند به معنى"
اراده مجازات"، و رضايت او به معنى" اراده ثواب" است.
***
در آخرين آيه مورد بحث به عنوان يك نتيجهگيرى از مجموع اين سخن
مىفرمايد:" ما آنها را پيشگامان در عذاب و عبرتى براى ديگران قرار
داديم" (فَجَعَلْناهُمْ سَلَفاً وَ مَثَلًا
لِلْآخِرِينَ).
" سلف" در لغت به معنى هر چيز متقدم است، و لذا به نسلهاى
پيشين" سلف" و به نسلهاى بعد از آنها" خلف" اطلاق مىشود، و
به معاملاتى كه به صورت پيشخريد انجام مىگيرد نيز" سلف" مىگويند چرا
كه قيمت آن قبلا پرداخته مىشود.