نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 21 صفحه : 304
ولى هيچ مانعى ندارد كه آيه را به مفهوم گستردهاش تفسير كنيم و تمام اين
معبودها اعم از بيجان و جاندار، ذوى العقول و غير ذوى العقول در مفهوم آيه جمع
باشد، و تعبيرهاى مناسب ذوى العقول به اصطلاح از باب" تغليب" است.
اينكه مىگويد تا روز قيامت به سخن آنها پاسخ نمىگويند مفهومش اين نيست كه در
قيامت جوابشان را مىدهند- آن چنان كه بعضى پنداشتهاند- بلكه اين يك تعبير رائج است
كه براى نفى ابد به كار مىرود، فى المثل مىگوئيم: اگر تا روز قيامت هم به فلان
كس اصرار كنى به تو وام نمىدهد يعنى هرگز چنين كارى انجام نخواهد شد، نه اينكه در
قيامت خواسته تو را عملى مىكند.
نكته آن نيز معلوم است، زيرا هر گونه فعاليت و تلاش و كوشش و اجابت دعوت در
اين دنيا مفيد است، هنگامى كه دنيا پايان مىگيرد زمينه همه اين امور كلا برچيده
مىشود.
***
و از آن اسفبارتر اينكه:" هنگامى كه مردم مشرك در قيامت محشور
مىشوند معبودهاى آنها دشمنان آنها خواهند بود حتى عبادت آنها را انكار
مىكنند"! (وَ إِذا حُشِرَ النَّاسُ كانُوا لَهُمْ
أَعْداءً وَ كانُوا بِعِبادَتِهِمْ كافِرِينَ).
معبودهايى كه عقل دارند رسما به دشمنى برمىخيزند، حضرت مسيح ع از عابدان خود
بيزارى مىجويد، و فرشتگان نيز تبرى مىجويند، حتى شياطين و جن نيز اظهار تنفر
مىكنند، و آنها كه بىعقل بودند خداوند حيات و عقل به آنها مىبخشد تا به سخن
درآيند و مراتب دشمنى و نفرت خود را از اين عابدان اظهار كنند.
نظير اين معنى در آيات ديگر قرآن نيز آمده است، از جمله در آيه 14 سوره فاطر،
خطاب به مشركان، مىخوانيم: إِنْ
تَدْعُوهُمْ لا يَسْمَعُوا دُعاءَكُمْ وَ لَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجابُوا لَكُمْ وَ
يَوْمَ الْقِيامَةِ يَكْفُرُونَ بِشِرْكِكُمْ وَ لا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ:
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 21 صفحه : 304