است از رستاخيز انسانها كه در آخر همين آيه و در آيات متعدد ديگرى از قرآن مجيد به آن اشاره شده است.

تعبير به" زوجها" كنايه از انواع حيوانات است، به قرينه گياهان كه در آيات قبل آمد، هر چند بعضى از مفسران آن را اشاره به تمام انواع موجودات اعم از حيوان و گياه و جماد دانسته‌اند، چرا كه قانون زوجيت در همه آنها حاكم است، و هر يك جنس مخالفى دارد، آسمان و زمين، شب و روز، نور و ظلمت، شور و شيرين، خشك و تر، خورشيد و ماه، بهشت و دوزخ، جز ذات خداوند پاك كه يگانه و يكتا است، و هيچگونه دوگانگى در ذات مقدسش راه ندارد.

ولى همانگونه كه گفتيم قرائن موجود نشان مى‌دهد كه منظور" ازواج حيوانات" است، و مى‌دانيم قانون زوجيت قانون حيات در همه جانداران مى‌باشد و افراد نادر و استثنايى مانع از كليت قانون نيست.

بعضى نيز" ازواج" را به معنى اصناف حيوانات گرفته‌اند، همچون پرندگان و چهارپايان و آبزيان و حشرات و غير آنها.

در پنجمين مرحله كه آخرين نعمت را در اين سلسله بيان مى‌كند سخن از مركبهايى است كه خداوند براى پيمودن راههاى دريايى و خشكى در اختيار بشر گذارده، مى‌فرمايد:" او براى شما از كشتيها و چهارپايان مركبهايى قرار داد كه بر آن سوار شويد" (وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَ الْأَنْعامِ ما تَرْكَبُونَ‌).

اين يكى از مواهب و اكرامهاى خداوند نسبت به نوع بشر است كه در