نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 20 صفحه : 70
كليات در مورد مسائل حساس و اصولى آن را با مسائل جزئى و محسوس مىآميزد، و
دست انسانها را گرفته و براى پىجويى اين مسائل به تماشاى حوادث گذشته و حال
مىبرد، آيات مورد بحث نيز بعد از گفتگوهاى گذشته پيرامون مبدء و معاد و حسابرسى
دقيق اعمال و عواقب شوم طغيان و گناه، مردم را به مطالعه حالات پيشينيان و از جمله
وضع فرعون و فرعونيان دعوت مىكند.
نخست مىفرمايد:" آيا آنها روى زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه
پيش از آنان بودند چگونه بود"؟! (أَ
وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ
كانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ).
اين تاريخ مدون نيست كه در اصالت و صحت آن ترديد شود، اين تاريخ زندهاى است
كه با زبان بىزبانى فرياد مىكشد، ويرانههاى قصرهاى تبهكاران، شهرهاى بلا ديده سركشان،
استخوانهاى پوسيده خفتگان در دل خاك، و كاخهاى مدفون شده در زمين، جملههاى
كوبندهاى هستند كه تاريخ واقعى را بى كم و كاست شرح مىدهند! سپس
مىافزايد:" آنها كسانى بودند كه در قوت و قدرت و به وجود آوردن آثار مهمى در
زمين از اينها نيرومندتر بودند" (كانُوا
هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ آثاراً فِي الْأَرْضِ".
آن چنان حكومت قوى و لشكريان عظيم و تمدن مادى درخشان داشتند كه زندگى مشركان
مكه در برابر آنها بازيچهاى بيش نيست! تعبير به" أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً" هم قدرت سياسى و نظامى آنها را بازگو مىكند و هم قدرت اقتصادى و
احيانا قدرت علمى را.
تعبير به" آثاراً فِي الْأَرْضِ" ممكن است اشاره به پيشرفت عظيم كشاورزى آنها باشد
همانگونه كه در آيه 9 سوره روم آمده: أَ وَ لَمْ
يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ
قَبْلِهِمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ أَثارُوا الْأَرْضَ
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 20 صفحه : 70