نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 20 صفحه : 283
ببخشد كه او ارحم الراحمين است"! [1]" ولى" در اينجا به معنى دوست، و"
حميم" در اصل به معنى آب داغ و سوزان است، و اگر به عرق بدن حميم گفته مىشود
به خاطر گرمى آن است، و حمام را نيز به همين مناسبت حمام مىگويند، به دوستان پر
محبت و گرم و داغ نيز" حميم" گفته مىشود و منظور در آيه همين است.
قابل توجه اينكه مىفرمايد: كَأَنَّهُ
وَلِيٌّ حَمِيمٌ" گويا يك دوست گرم و صميمى است"
اشاره به اين كه اگر واقعا در صف دوستان صميمى هم در نيايد حد اقل در ظاهر چنين
خواهد بود.
***
از آنجا كه چنين برخوردى با مخالفان كار ساده و آسانى نيست، و رسيدن به
چنين مقامى نياز به خودسازى عميق اخلاقى دارد، در آيه بعد مبانى اخلاقى اين گونه
برخورد با دشمنان را در عبارتى كوتاه و پر معنى بيان كرده، مىفرمايد:
" به اين خصلت نمىرسد مگر كسانى كه داراى صبر و استقامتند" (وَ ما يُلَقَّاها إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا) [2]" و به اين خوى و خلق عظيم نمىرسد مگر كسانى كه بهره بزرگى از ايمان و
تقوى و اخلاق دارند" (وَ ما
يُلَقَّاها إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ).
آرى انسان مدتها بايد خودسازى كند تا بتواند بر خشم و غضب خويش چيره گردد،
بايد در پرتو ايمان و تقوى آن قدر روح او وسيع و قوى شود كه به آسانى از آزار
دشمنان متاثر نگردد، و حس انتقامجويى در او شعلهور نشود، روحى بزرگ، و شرح صدر
كافى لازم است تا شخص به چنين مرحلهاى از كمال انسانيت به رسد كه بديها را با نيكى
پاسخ گويد، و در راه خدا و براى رسيدن