4- تعصبهاى مزاحم‌

تاريخ نشان داده كه پيروان يك آيين به آسانى حاضر نيستند دست از آيين خود بردارند و در برابر پيامبران تازه كه از طرف خداوند مبعوث مى‌شوند تسليم گردند بلكه با جمود و سرسختى خاصى روى آيين قديم ايستاده و از آن دفاع مى‌كنند گويا آن را از خود و خود را از آن مى‌دانند و رها ساختن آن را فناى مليت خويش مى‌پندارند.

لذا به زحمت به قبول آيين نو، تن در مى‌دهند و سرچشمه بسيارى از جنگهاى مذهبى كه در طول تاريخ واقع شده و از دردناك‌ترين حوادث تلخ تاريخ است همين تعصب خشك و جمود بر آيينهاى كهن بوده است.

در حالى كه قانون تكامل مى‌گويد: بايد آيينها يكى پس از ديگرى بيايند و بشر را در مسير خداشناسى و حق و عدالت و ايمان و اخلاق و انسانيت و فضيلت پيش ببرند تا به آخرين آيين كه" خاتم اديان" است برسند و همچون طفلى كه مدارج تحصيلى را يكى پس از ديگرى پيموده تا فارغ التحصيل شده اين راه را بپيمايد.

بديهى است اگر شاگردان دبستانى آن چنان نسبت به محيط دبستان علاقه و تعصب پيدا كنند كه از حضور در دبيرستان خوددارى نمايند جز ركود و عقب ماندگى از قافله ترقى نتيجه‌اى نخواهند داشت، اصرار و تاكيدى كه در آيه بالا در باره گرفتن عهد و پيمان مؤكد از انبياء و امتهاى پيشين نسبت به انبياى آينده شده است گويا" براى اجتناب و احتراز از همين تعصبها و جمودها و لجاجتها بوده كه با نهايت تاسف پس از اين همه تاكيد باز مى‌بينيم پيروان آيينهاى كهن به آسانى در برابر حقايق جديد تسليم نمى‌شوند- ضمنا در باره اينكه چرا و چگونه اسلام خاتم مذاهب و آخرين اديان است در ذيل آيه 40 سوره احزاب به خواست خدا مشروحا سخن خواهيم گفت.