ناديده گرفتند.

به همين دليل در پايان آيه سرنوشت آنها و امثال آنها را بيان كرده، مى‌گويد:

" هر كس به آيات خدا كفر ورزد (خدا حساب او را مى‌رسد زيرا) خداوند حسابش سريع است" (وَ مَنْ يَكْفُرْ بِآياتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسابِ‌).

آرى كسانى كه آيات الهى را بازيچه هوسهاى خود قرار دهند، نتيجه كار خود را در دنيا و آخرت مى‌بينند، خداوند به سرعت به حساب اعمال آنها رسيدگى مى‌كند و به هر كدام جزا و كيفر مناسب مى‌دهد (در تفسير جمله‌ سَرِيعُ الْحِسابِ‌ ذيل آيه 202 سوره بقره، بحث كافى كرده‌ايم).

منظور از" آيات اللَّه" در اينجا تمام آيات الهى و براهين او و كتابهاى آسمانى است، و حتى احتمالا آيات تكوينى الهى را نيز در عالم هستى شامل مى‌شود، و اينكه بعضى از مفسران، آن را به خصوص تورات يا انجيل و يا مانند آن تفسير كرده‌اند، هيچ دليلى ندارد.

نكته: سرچشمه اختلافهاى مذهبى‌

موضوع جالبى كه از آيه استفاده مى‌شود اين است كه: سرچشمه اختلافها و كشمكشهاى مذهبى، معمولا از جهل و بى‌خبرى نيست، بلكه بيشتر به خاطر بغى و ظلم و انحراف از حق و اعمال نظرهاى شخصى است اگر مردم مخصوصا طبقه دانشمندان تعصب و كينه‌توزى و تنگ نظريها و منافع شخصى و تجاوز از حدود و حقوق خود را كنار بگذارند و با واقع‌بينى و روح عدالتخواهى احكام خدا را بررسى نمايند جاده حق بسيار روشن خواهد بود و اختلافات به سرعت حل مى‌شود.

اين آيه در واقع پاسخ دندان شكنى است به آنها كه مى‌گويند:" مذهب در ميان بشر ايجاد اختلاف كرده است و خونريزيهاى فراوانى در طول تاريخ به بار