نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 306
بعضى از كلمه" سعيا" خواستهاند استفاده كنند كه مرغان پس از زنده
شدن پرواز نكردند بلكه با پاى خود به سوى ابراهيم دويدند، زيرا سعى معمولا در لغت
عرب به معنى" راه رفتن سريع" است، از" خليل بن احمد"، اديب
معروف عرب نيز نقل شده است، كه ابراهيم ع در حال راه رفتن بود كه مرغان به سوى او
آمدند (يعنى" سعيا" حال از براى ابراهيم ع است نه مرغان). [1] ولى قرائن نشان
مىدهد كه" سعيا" در اينجا كنايه از پرواز سريع است.
نكتهها:
1- يك امر خارق العاده:
بى شك اين حادثه كه در مورد مرغان روى داد، يك امر كاملا خارق العاده بود،
همانگونه كه جريان قيامت و رستاخيز نيز خارق العاده است، و مىدانيم كه خدا حاكم
بر قوانين طبيعت است نه محكوم آنها، بنا بر اين انجام چنين كارهاى خارقالعادهاى
براى او مساله پيچيدهاى نيست. و همانگونه كه قبلا اشاره كرديم اصرار بعضى از
مفسران روشنفكر، بر اينكه تفسير مشهور را در اينجا رها كنند و بگويند مطلقا نه
ذبحى واقع شده و نه قطعه قطعه كردن، بلكه منظور اين است كه مرغان را در حال زنده
بودن، به خود مانوس و متمايل ساز، و سپس آنها را صدا زن تا به سوى تو آيند، سخن
بسيار ضعيف و سستى است كه هيچ تناسبى نه با مساله معاد دارد و نه داستان ابراهيم ع
و مشاهد صحنه كنار دريا، و سپس تقاضاى مشاهده صحنه رستاخيز.
قابل توجه اينكه به گفته" فخر رازى" تمام مفسران اسلام، در مورد
تفسير مشهور اتفاق نظر دارند جز ابو مسلم كه آن را انكار كرده است [2]
2- چهار مرغ مختلف:
شكى نيست كه مرغان چهارگانه مزبور از چهار نوع مختلف بودهاند زيرا در غير اين
صورت هدف ابراهيم ع كه بازگشت اجزاى هر
[1] البحر المحيط، جلد دوم صفحه 300
ذيل آيه مورد بحث.