188- و اموال
يكديگر را به باطل (و ناحق) در ميان خود نخوريد! و براى خوردن بخشى از اموال مردم
به گناه، (قسمتى از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهيد، در حالى كه مىدانيد
(اين كار، گناه است)!
تفسير:
خطوط اصلى اقتصاد اسلامى
اين آيه
اشاره به يك اصل كلى و مهم اسلامى مىكند كه در تمام مسائل اقتصادى حاكم است، و به
يك معنى مىشود تمام ابواب فقه اسلامى را در بخش اقتصاد، زير پوشش آن قرار داد، و
به همين دليل فقهاى بزرگ ما در بخشهاى زيادى از فقه اسلامى به اين آيه تمسك
مىجويند، مىفرمايد:" اموال يكديگر را در ميان خود به باطل و ناحق
نخوريد" (وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ).
در اينكه
منظور از" باطل" در اينجا چيست، تفسيرهاى مختلفى ذكر كردهاند، بعضى آن
را به معنى اموالى كه از روى غصب و ظلم به دست مىآيد دانستهاند.
و بعضى اشاره
به اموالى كه از طريق قمار و مانند آن فراهم مىگردد.
و بعضى آن را
اشاره به اموالى مىدانند كه از طريق سوگند دروغ (و انواع پروندهسازىهاى دروغين
به دست مىآيد).
ولى ظاهر اين
است كه مفهوم آيه عموميت دارد و همه اين مسائل و غير اينها را شامل مىشود،
زيرا" باطل" كه به معنى زايل و از بين رونده است، همه را در بر مىگيرد،
و اگر در بعضى از روايات، از امام باقر عليه السلام تفسير به" سوگند
دروغ"، و در روايتى از امام صادق عليه السلام تفسير به" قمار" شده
است، در واقع از قبيل بيان
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 3