نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 208
(به خاطر جنگ يا خطر ديگرى) بترسيد بايد (نماز
را) در حال پياده يا سواره انجام دهيد" و ركوع و سجود را با ايماء و اشاره
بجا آوريد (فَإِنْ خِفْتُمْ فَرِجالًا أَوْ رُكْباناً).
" اما
هنگامى كه امنيت خود را باز يافتيد، خدا را ياد كنيد، آن چنان كه به شما، چيزهايى
را تعليم داد كه نمىدانستيد" و نماز را در اين حال به صورت معمولى و با تمام
آداب و شرائط انجام دهيد (فَإِذا أَمِنْتُمْ فَاذْكُرُوا
اللَّهَ كَما عَلَّمَكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ).
روشن است
شكرانه اين تعليم الهى كه طرز نماز خواندن در حالت امن و خوف را به انسانها
آموخته، همان عمل كردن بر طبق آن است.
"
رجال" در اينجا جمع" راجل" به معنى پياده، و" ركبان"
جمع" راكب"، به معنى سواره است، و منظور اين است كه به هنگام خوف از
حمله دشمن مىتوانيد نماز را در حالتى كه سواره، يا پياده و در حال حركت و فعاليت
هستيد انجام دهيد.
در حديثى از
امير مؤمنان على ع نقل شده كه در بعضى از جنگها دستور داد تا نماز را به هنگام جنگ
با تسبيح و تكبير و لا اله الا اللَّه بجا آورند [1]
و نيز در حديث ديگرى مىخوانيم كه
ان النبى ص
صلى يوم الاحزاب ايماء
:"
پيامبر ص در جنگ احزاب با اشاره نماز خواند" [2]
و نيز از امام كاظم ع روايت شده كه در پاسخ اين سؤال كه اگر شخصى گرفتار حيوان
درندهاى شود، و وقت نماز فرا رسد و از ترس آن درنده نتواند حركت كند چگونه نماز
بخواند؟ فرمود: با همان وضعى كه دارد بايد نماز را بخواند هر چند پشت به قبله
باشد، و ركوع و سجود را با اشاره در حالى كه ايستاده است انجام دهد
[3]