نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 207
بعضى آن را
نماز ظهر، و بعضى نماز عصر، و بعضى نماز مغرب و بعضى نماز عشا و بعضى نماز صبح و
بعضى نماز جمعه، و بعضى نماز شب يا خصوص نماز وتر دانستهاند و براى هر يك از اين
اقوال توجيهى ذكر شده، ولى با قرائن مختلفى كه در دست است روشن است كه منظور همان
نماز ظهر است زيرا علاوه بر اينكه نماز ظهر در وسط روز انجام مىشود، و شان نزول
آيه نيز گواهى مىدهد، و روايات متعددى كه از معصومين ع نقل شده بر آن تاكيد دارند
[1] تاكيد روى اين نماز به خاطر اين بوده كه بر اثر گرمى هواى نيمروز
تابستان، يا گرفتاريهاى شديد كسب و كار، نسبت به آن كمتر اهميت مىدادند، آيه فوق
اهميت نماز وسطى، و لزوم محافظت بر آن را مورد تاكيد قرار داده است.
"
قانتين" از ماده" قنوت" به دو معنى آمده است: 1- پيروى و اطاعت
كردن 2- خضوع و خشوع و تواضع، ولى بعيد نيست كه در آيه فوق به هر دو معنى باشد
چنان كه در حديثى از امام صادق ع مىخوانيم كه در تفسير جمله"
وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ" فرمود:" منظور اين است كه
نماز را با خضوع و توجه به خداوند بجا آوريد".
و در حديث
ديگرى مىفرمايد:" يعنى از روى اطاعت بپاخيزيد" [2]
***
در آيه بعد تاكيد مىكند كه در سختترين شرائط حتى در صحنه جنگ نبايد نماز فراموش
شود منتها در چنين وضعى، بسيارى از شرائط نماز همچون رو به قبله بودن و انجام ركوع
و سجود به طور متعارف، ساقط مىشود، لذا مىفرمايد:" و اگر
[1] مشهور در ميان فقهاى شيعه اين است كه منظور
نماز ظهر است بلكه ادعاى اجماع بر آن شده و چندين روايت معتبر كه در كتاب وسائل
الشيعه، جلد 3 صفحه 14 باب 5 نقل شده است به اين معنى گواهى مىدهد، و قول شاذ و
ضعيفى مىگويد: منظور نماز عصر است (فقهاى اهل سنت غالبا طرفدار اين هستند كه
منظور، نماز عصر است) و به رواياتى استدلال كردهاند كه سند قابل ملاحظهاى ندارد
و اصحاب از آن اعراض كردهاند (شرح بيشتر را در كتب فقهى مطالعه فرمائيد).
[2] به تفسير مجمع البيان و الميزان، ذيل آيه
مورد بحث مراجعه شود.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 207