نكته‌ها:

آيا پيامبران هم توريه مى‌كنند؟

قبلا لازم است بدانيم" توريه" چيست؟

" توريه" بر وزن" توصيه" كه گاهى از آن تعبير به" معاريض" نيز مى‌شود اين است كه سخنى بگويند كه ظاهرى دارد اما منظور گوينده چيز ديگر است، هر چند شنونده نظرش متوجه همان ظاهر مى‌شود، فى المثل كسى از ديگرى سؤال مى‌كند كى از سفر آمدى؟ او مى‌گويد: پيش از غروب در حالى كه پيش از ظهر آمده است، شنونده از ظاهر اين كلام كمى قبل از غروب را مى‌فهمد، در حالى كه گوينده قبل از ظهر را اراده كرده، چرا كه آنهم قبل از غروب است!.

يا كسى از ديگرى سؤال مى‌كند غذا خورده‌اى؟ مى‌گويد آرى، شنونده از اين سخن چنين مى‌فهمد كه امروز غذا خورده در صورتى كه منظورش اين است ديروز غذا خورده.

اين نكته در كتب فقهى مطرح است كه آيا توريه دروغ محسوب مى‌شود يا نه؟ جمعى از فقهاى بزرگ از جمله شيخ انصارى (رضوان اللَّه عليه) معتقد است كه توريه جزء دروغ نيست، نه عرفا كذب بر آن صادق است، و نه از روايات اسلامى الحاق آن به كذب استفاده مى‌شود، بلكه در پاره‌اى از روايات عنوان كذب رسما از آن نفى شده است.

در حديثى از امام صادق ع مى‌خوانيم:

الرجل يستاذن عليه فيقول للجارية قولى ليس هو هاهنا فقال (ع) لا باس ليس بكذب:

" كسى دم در مى‌آيد و اجازه ورود به خانه مى‌طلبد صاحب‌خانه (كه مانعى از پذيرش او دارد) به كنيز مى‌گويد: بگو: او اينجا نيست (و منظور از آن مثلا همان پشت در خانه است) امام‌