51- سپس سيئات اعمالشان به آنها رسيد، و ظالمان اين گروه (اهل مكه) نيز به زودى گرفتار سيئات اعمالى كه انجام داده‌اند خواهند شد، و هرگز نمى‌توانند از چنگال عذاب الهى بگريزند.

52- آيا آنها ندانستند كه خداوند روزى را براى هر كس بخواهد گسترده يا تنگ مى‌سازد؟

در اين آيات و نشانه‌هايى است براى گروهى كه ايمان مى‌آورند.

تفسير: در سختيها به ياد خدا هستند، اما ...

باز در اينجا موضوع سخن افراد بى‌ايمان و ظالمانند، و چهره ديگرى از چهره‌هاى زشت آنها را منعكس مى‌كند.

نخست مى‌فرمايد:" هنگامى كه انسان را زيان و ضررى (و درد و رنج و فقرى) برسد براى حل مشكلش ما را مى‌خواند" (فَإِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعانا).

همان انسانى كه طبق آيات گذشته از شنيدن نام خداوند يگانه مشمئز مى‌شد، آرى همان انسان به هنگام گرفتارى در تنگناى حوادث به سايه لطف الهى پناه مى‌برد.

اما آنهم موقتى است" هنگامى كه به او نعمتى از ناحيه خود عطا كنيم و درد و رنجش را برطرف سازيم لطف و عطاى ما را به دست فراموشى مى‌سپارد، و مى‌گويد: اين نعمت را خودم دست و پا كردم، و بر اثر لياقت و كاردانى خودم بوده" (ثُمَّ إِذا خَوَّلْناهُ نِعْمَةً مِنَّا قالَ إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى‌ عِلْمٍ‌) [1] نمونه اين سخن همان است كه قرآن در آيه 78 سوره قصص از زبان قارون‌

[1]" خول" از ماده" تخويل" به معنى اعطا و بخشش و تفضل است و در ذيل آيه 8 همين سوره زمر شرح بيشترى در باره اين لغت داشته‌ايم- ضمير" اوتيته" با اينكه به نعمت بازمى‌گردد، به صورت مذكر آمده چرا كه منظور از آن" شى‌ء من النعمة" يا" قسم من النعمة" مى‌باشد.