است بديهى است خداوند او را گمراه مى‌سازد، نه تنها توفيقش را از او بر مى‌گيرد بلكه نيروى درك و تشخيص او را از كار مى‌اندازد، بر دل او مهر مى‌نهد و بر چشمانش پرده مى‌افكند كه اين نتيجه اعمالى است كه انجام مى‌دهد اما كسانى كه با خلوص نيت، قصد" سير الى اللَّه" را دارند و اسباب آن را فراهم ساخته و گامهاى نخستين را برداشته‌اند نور هدايت الهى به كمكشان مى‌شتابد و فرشتگان حق به يارى آنها مى‌آيند، وسوسه‌هاى شياطين را از قلوبشان مى‌زدايند، اراده آنها را نيرومند، و گامهايشان را استوار مى‌دارند، و در لغزشگاهها دست لطف الهى زير بازوى آنها را مى‌گيرد.

اينها مسائلى است كه آيات فراوانى از قرآن مجيد شاهد و گواه آن است، و چه بيخبرند كسانى كه رابطه اينگونه آيات را از آيات ديگر قرآن بريده و آن را گواه بر مكتب جبر گرفته‌اند، گويى نمى‌دانند كه آيات قرآن يكديگر را تفسير مى‌كنند.

بلكه در ذيل همين آيه مورد بحث شاهد گويايى بر اين معنى است، چرا كه مى‌فرمايد:" آيا خداوند قادر و صاحب انتقام نيست"؟ (أَ لَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انْتِقامٍ‌).

مى‌دانيم انتقام از ناحيه خداوند به معنى مجازات در برابر اعمال خلافى است كه انجام شده، اين نشان مى‌دهد كه اضلال او جنبه مجازات دارد، و عكس العمل اعمال خود انسانها است، و طبعا هدايت او نيز جنبه پاداش و عكس العمل اعمال خالص و پاك و مجاهده در طريق" اللَّه" دارد [1]

[1] راغب در مفردات مى‌گويد كه" نقمت" به معنى" عقوبت" و كيفر است.