و بر اين اساس او را منزه از اين مى‌دانستند كه ما مستقيما او را مورد عبادت خويش قرار دهيم، بنا بر اين بايد به كسانى روى آوريم كه ربوبيت و تدبير اين عالم از سوى خداوند بر عهده آنها گذارده شده است، و آنها را واسطه ميان خود و او قرار دهيم.

آنها را به عنوان" ارباب" و خدايان بپذيريم و پرستش كنيم تا ما را به خدا نزديك كنند، آنها همان فرشتگان و جن و به طور كلى وجودات مقدس عالمند.

سپس از آنجا كه دسترسى به اين مقدسين نيز امكان‌پذير نبود تمثال و سمبلى براى آنها مى‌ساختند، و آنها را پرستش مى‌كردند، و اينها همان بتها بودند، و چون ميان اين تمثالها و وجود مقدسين يك نوع وحدت قائل بودند بتها را نيز" ارباب" و خدايان خود مى‌پنداشتند.

به اين ترتيب خدايان در نزد آنها همان موجودات ممكنى بودند كه از سوى خداوند عالم آفريده شده بودند، و به زعم آنها مقربان درگاه حق و اداره كنندگان امور جهان به امر پروردگار بودند، و خدا را رب الارباب (خداى خدايان) مى‌دانستند كه خالق و آفريدگار عالم هستى است، و گرنه كمتر كسى از بت‌پرستان معتقد بود كه اين بتهاى سنگى و چوبى و يا حتى خدايان پندارى آنها يعنى فرشتگان و جن و مانند آن خالق و آفريدگار اين جهان مى‌باشد [1] البته بت‌پرستى سرچشمه‌هاى ديگرى نيز دارد از جمله اينكه احترام فوق العاده به انبياء و نيكان گاهى سبب مى‌شد كه تمثال آنها را بعد از مرگشان مورد احترام قرار دهند، و با گذشت زمان اين تمثالها جنبه استقلالى پيدا كرده، و احترام نيز تبديل به پرستش مى‌شد، و به همين علت مساله مجسمه‌سازى در اسلام شديدا نهى شده است.

[1]" تفسير الميزان" جلد 17 صفحه 247 (با تغييراتى).