نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 350
نخست در پاسخ" ابليس" كه تهديد كرد تمام انسانها را به جز"
مخلصين" اغوا مىكند خداوند" فرمود: به حق سوگند، و حق مىگويم" (قالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ) [1]
***
"
كه جهنم را از تو و پيروانت همگى پر خواهم كرد" (لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ
مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ).
آنچه از آغاز سوره تا به اينجا بوده همه حق بوده است، و آنچه پيامبران بزرگى
كه گوشهاى از زندگانيشان در اين سوره آمده به خاطر آن پيكار و مبارزه كردند حق
بوده، سخن از قيامت و عذاب دردناك طاغيان و انواع مواهب بهشتيان كه در اين سوره به
ميان آمد همه حق بود، پايان سوره نيز حق است و خداوند به حق سوگند ياد مىكند و حق
مىگويد كه جهنم را از شيطان و پيروانش پر مىكند تا در برابر حرف ابليس در مورد
اغواى انسانها كه با قاطعيت ادا شد پاسخ قاطعى بيان فرموده باشد و تكليف همه را
روشن كند.
به هر حال اين دو جمله مشتمل بر تاكيدات فراوانى است: دو بار روى مساله"
حق" تاكيد كرده و سوگند ياد نموده، و جمله" لأملأن" نيز با نون
تاكيد ثقيله همراه است،" اجمعين" نيز تاكيد مجددى بر همه اينهاست، تا
كسى كمترين ترديد و شكى در اين باره به خود راه ندهد كه براى شيطان و پيروانش راه
نجاتى نيست و ادامه خط آنها به دار البوار منتهى مىگردد.
***
[1] در تركيب اين جمله سخن بسيار است
ممكن است" الحق" مبتدا باشد و" قسمى" كه خبر آن است محذوف
شده، و نيز ممكن است خبر آن" قولى" باشد (فالحق قولى) اين احتمال نيز
وجود دارد كه خبر مبتداى محذوفى باشد و در تقدير (هذا هو الحق) يا (انا الحق) بوده
است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 350