امكان‌پذير نيست.

البته اگر شيطان هم نبود هواى نفس و وسوسه‌هاى نفسانى انسان را در بوته آزمايش قرار مى‌داد، اما با وجود شيطان اين تنور آزمايش داغتر شد، چرا كه شيطان عاملى است از برون و هواى نفس عاملى است از درون!

2- آتش كبر و غرور سرمايه هستى را مى سوزاند

از مسائل فوق العاده حساسى كه در ماجراى" ابليس" و رانده شدن او از درگاه خدا جلب توجه مى‌كند تاثير عامل خودخواهى و غرور در سقوط و بدبختى انسان است، به طورى كه مى‌توان گفت: مهمترين و خطرناكترين عامل انحراف همين عامل است.

همين بود كه شش هزار سال عبادت را در يك لحظه به نابودى كشانيد، و همين بود كه موجودى را كه همرديف فرشتگان بزرگ آسمان بود به پست‌ترين دركات شقاوت تنزل داد، و مستحق لعن ابدى خداوند نمود.

خودخواهى و غرور به انسان اجازه نمى‌دهد چهره حقيقت را آن چنان كه هست ببيند.

خودخواهى سرچشمه حسادت، و حسادت سرچشمه كينه‌توزى، و كينه‌توزى عامل خونريزى و جنايات ديگر است.

خودخواهى انسان را به ادامه خطا و اشتباه وامى‌دارد، و به هنگام وجود عوامل بيداركننده همه را خنثى مى‌كند.

خودخواهى و لجاجت فرصت توبه و جبران را از دست انسان مى‌گيرد، و درهاى نجات را به روى او مى‌بندد، خلاصه هر چه در باره خطر اين صفت زشت و نكوهيده گفته شود كم است.

و چه زيبا فرمود امير مؤمنان على ع‌

فعدو اللَّه امام المتعصبين، و سلف‌