نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 343
خواسته ابليس برآورده شود، اما نه به طور مطلق، كه به صورت مشروط، چنان كه در آيه
بعد مىفرمايد:" گفت تو از مهلت دادهشدگانى" (قالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ).
***
ولى نه تا روز رستاخيز و مبعوث شدن خلايق بلكه" تا روز و زمان
معينى" (إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ).
در اينكه" يَوْمِ الْوَقْتِ
الْمَعْلُومِ" چه روزى است؟ مفسران تفسيرهاى گوناگونى
دارند:
بعضى آن را پايان اين جهان مىدانند، چرا كه در آن روز همه موجودات زنده
مىميرند، و تنها ذات پاك خداوند مىماند، چنان كه در آيه 88 سوره قصص
مىخوانيم" كُلُّ شَيْءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ" و به اين ترتيب به قسمتى از خواسته ابليس ترتيب اثر
داده شده.
بعضى احتمال دادهاند منظور از آن روز قيامت است، ولى اين احتمال نه با ظاهر
آيات مورد بحث مىسازد كه لحن آن نشان مىدهد با تمام خواسته او موافقت نشد، و نه
با آيات ديگر قرآن كه خبر از مرگ عموم زندگان در پايان اين جهان مىدهد.
اين احتمال نيز وجود دارد كه آيه فوق اشاره به زمانى باشد كه هيچكس جز خدا
نمىداند.
ولى تفسير اول از همه مناسبتر است لذا در روايتى كه در تفسير برهان از امام
صادق ع نقل شده آمده است كه ابليس بين نفخه اول و دوم مىميرد [1]
***
اينجا بود
كه ابليس مكنون خاطر خود را آشكار ساخت، و هدف نهائيش را