تفسير: اين لشكر كوچك شكست خورده!

در آيات گذشته سخن از موضع‌گيرى منفى مخالفان در برابر خط توحيد و رسالت پيامبر اسلام بود، در آيات مورد بحث نيز اين سخن ادامه دارد.

مشركان مكه هنگامى كه منافع نامشروع خود را در خطر ديدند، و آتش كينه و حسد در دل آنها شعله‌ور شد، براى اغفال مردم و قانع كردن خويش در مورد مخالفت با پيامبر اسلام ص، به منطق‌هاى سست گوناگونى دست مى‌زدند، از جمله از روى تعجب و انكار مى‌گفتند:" آيا از ميان همه ما قرآن تنها بر محمد ص نازل شده"؟! (أَ أُنْزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِنْ بَيْنِنا).

از ميان اينهمه پير مردان پر سن و سال، اينهمه پولداران ثروتمند و سرشناس آيا كسى پيدا نشد كه خدا قرآنش را بر او نازل كند، جز محمد يتيم تهيدست؟! اين منطق منحصر به آن زمان نبود كه در هر عصر و زمان ما نيز هر گاه مسئوليت مهمى به كسى واگذار شود روح حسادت شعله‌ور مى‌گردد، چشمها خيره و گوشها تيز مى‌شود، و نق‌زدنها و بهانه‌گيرى‌ها آغاز مى‌گردد، و مى‌گويند آدم پيدا نمى‌شد كه اين كار به فلان كس كه از خانواده گمنام و فقيرى است واگذارده شده؟

آرى دنياپرستى از يك سو، و حسد از سوى ديگر سبب شد كه اهل كتاب (يهود و نصارا) كه قدر مشتركى با مسلمانان داشتند از اسلام و قرآن فاصله گيرند و به سراغ بت‌پرستان روند و بگويند راه شما بهتر از راه اينها است:

أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ يَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا هؤُلاءِ أَهْدى‌ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا سَبِيلًا:" آيا نديدى كسانى را كه بهره‌اى از كتاب خدا دارند به جبت و طاغوت (بت و بت‌پرستان) ايمان مى‌آورند و به مشركان مى‌گويند آنها از كسانى كه به محمد ص ايمان آورده‌اند هدايت‌