نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 408
يا انديشه است براى مشاهده يا ادراك چيزى، و گاه به معنى تامل و جستجوگرى، و
نيز به معنى معرفت حاصل از جستجوگرى آمده است.
" صيحه" در اصل به معنى شكافتن چوب يا لباس و برخاستن صدا از آن
است، سپس در هر صداى بلند، و فرياد مانند، به كار رفته، گاه به معنى طول قامت نيز
آمده، مثلا گفته مىشود: بارض فلان شجر قد صاح!:" در فلان زمين درختى است كه
فرياد مىكشد" يعنى آن چنان طولانى شده كه گويى فرياد مىزند و مردم را به
سوى خود مىخواند.
" يخصمون" از ماده خصومت به معنى نزاع و جنگ است.
اما در چه چيز آنها جدال مىكنند؟ در آيه ذكر نشده است، ولى پيداست كه منظور
جدال در امر دنيا، و امور زندگى مادى است، ولى بعضى آن را به معنى جدال در
امر" معاد" گرفتهاند، در حالى كه معنى اول مناسبتر به نظر مىرسد، هر
چند اراده معنى جامعى كه شامل هر دو شود و هر گونه جدال و مخاصمه را در بر گيرد
نيز بعيد نيست.
قابل توجه اينكه ضميرهاى متعدد موجود در آيه همه، به مشركان مكه بر مىگردد كه
در امر معاد ترديد داشتند، و از روى استهزا مىگفتند: قيامت كى بر پا خواهد شد؟
ولى مسلم است منظور شخص آنها نيست، بلكه نوع آنهاست (نوع انسانهاى غافل و
بيخبر از امر معاد) زيرا آنها مردند و اين صيحه آسمانى را هرگز نديدند (دقت كنيد).
به هر حال قرآن با اين تعبير كوتاه و قاطع به آنها هشدار مىدهد كه اولا قيامت
به طور ناگهانى و غافلگيرانه بر پا مىشود، و ثانيا موضوع پيچيدهاى نيست كه آنها
در امكانش به بحث و مخاصمه برخيزند، با يك صيحه، همه چيز پايان مىگيرد و دنيا به
آخر مىرسد.
***
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 408