تفسير: تمام آيات الهى را ناديده مى گيرند

از آنجا كه در آيات گذشته سخن از بحثهاى مهمى از آيات پروردگار در پهنه جهان هستى بود، در آيات مورد بحث عكس العمل كفار لجوج را در برابر آيات الهى، و همچنين دعوت پيامبر ص و انذار به عذاب پروردگار بيان مى‌كند.

در نخستين آيه مى‌فرمايد:" هنگامى كه به آنها گفته مى‌شود از آنچه پيش رو و پشت سر شماست از عذابهاى الهى بپرهيزيد، تا مشمول رحمت الهى شويد، اعراض مى‌كنند و رويگردان مى‌شوند" (وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَ ما خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‌) [1] در اينكه منظور از" ما بَيْنَ أَيْدِيكُمْ‌" (آنچه پيش روى شماست)" و ما خلفكم" (آنچه پشت سر شما قرار دارد) چيست؟ مفسران تفسيرهاى بسيارى گفته‌اند:

از جمله اينكه منظور از" ما بين ايديكم" مجازاتهاى دنياست كه نمونه‌اى از آن در آيات قبل ذكر شده، و منظور از" ما خلفكم" مجازاتهاى آخرت است كه در پشت سر دارند، و تعبير به" پشت سر" به خاطر آنست كه هنوز نيامده، گويى پشت سر انسان در حركت است، و سرانجام روزى به او مى‌رسد و دامانش را مى‌گيرد، و منظور از پرهيز كردن از اين مجازاتها اين است كه عوامل آن را ايجاد نكند و به تعبير ديگر كارى نكند كه مستوجب اين عقوبات گردد.

شاهد اين سخن اينكه تعبير به" اتقوا" در آيات قرآن يا در مورد خداوند به كار رفته، و يا در مورد روز قيامت و مجازات الهى كه در حقيقت هر دو به يك معنى باز مى‌گردد، چرا كه پرهيز از خداوند پرهيز از مجازات اوست.

[1] وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ‌ ... جمله شرطيه است و جزاء آن محذوف مى‌باشد كه از آيه بعد استفاده مى‌شود، و در تقدير چنين بوده: و اذا قيل لهم اتقوا ... اعرضوا عنه.