نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 387
زيرا" فلك" چنان كه ارباب لغت گفتند در اصل به معنى بر آمدن پستان
دختران و شكل دورانى به خود گرفتن است، سپس به قطعاتى از زمين كه مدور است و يا
اشياء مدور ديگر نيز اطلاق شده، و از همين رو به مسير دورانى كواكب نيز اطلاق
مىشود.
جمله" كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ" به عقيده بسيارى از مفسران اشاره به هر يك از خورشيد
و ماه و ستارگان است كه براى خود مسير و مدارى دارند، هر چند نام ستارگان قبلا در
آيات ذكر نشده، ولى با توجه به ذكر" ليل" (شب) و قرين بودن ستارگان با
ماه و خورشيد، فهم اين معنى از جمله مزبور بعيد به نظر نمىرسد، به خصوص كه"
يسبحون" به صورت صيغه جمع آمده است.
اين تفسير نيز وجود دارد كه اين جمله اشاره به هر يك از خورشيد و ماه و شب و
روز بوده باشد، چرا كه شب و روز هر كدام براى خود مدارى دارند و دقيقا دور كره
زمين گردش مىكنند، تاريكى نيمى از كره زمين را هميشه پوشانده، و روشنايى نيم ديگر
را و اين دو در بيست و چهار ساعت يك دور تمام به گردش زمين مىگردند.
تعبير به" يسبحون" از ماده" سياحت" كه طبق نقل راغب در
مفردات در اصل به معنى حركت" سريع" در آب و هوا است [1] اشاره به حركت
سريع كرات آسمانى مىكند، و آنها را تشبيه به موجودات عاقلى كرده است كه با سرعت
به گردش خود ادامه مىدهند، امروز نيز اين حقيقت ثابت شده كه اجرام آسمانى با
سرعتهاى بسيار عجيب و گاه سرسامآورى در مسير خود حركت دارند.
***
[1] اينكه ذكر خدا و عبادت او
را" تسبيح" مىگويند نيز از همين جا ناشى شده، چرا كه آن هم يك نوع حركت
سريع در طريق اطاعت و عبادت پروردگار است (مفردات راغب ماده سبح).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 387