نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 222
و وجوب در مورد اثبات واجب الوجود دانستهاند، گرچه آيه در مقام بيان استدلال
بر اثبات وجود خدا نيست، بلكه اوصاف او را بازگو مىكند ولى برهان مذكور را
مىتوان به عنوان لازمه مفاد آيه دانست.
توضيح برهان امكان و وجوب (فقر و غنى)
تمام موجوداتى كه در اين جهان مىبينيم همه روزى معدوم بودهاند سپس لباس وجود
بر تن كردهاند، و يا به تعبير دقيقتر روزى هيچ نبودهاند و سپس وجود شدهاند، اين
دليل بر آن است كه آنها" معلول" وجود ديگرى هستند و از خود هستى ندارند.
و مىدانيم هر وجود معلولى وابسته و قائم به" علت" خويش و سراپا
نياز و احتياج است، و اگر آن علت نيز معلول علت ديگرى باشد او هم به نوبه خود
محتاج و نيازمند خواهد بود، و اگر اين امر تا بىنهايت تسلسل پيدا كند مجموعهاى
از موجودات نيازمند و فقير خواهيم داشت، مسلم است كه چنين مجموعهاى هرگز وجود
نخواهد يافت، چرا كه بىنهايت نياز، نياز است، و بىنهايت فقر، فقر، هرگز از بى
نهايت صفر عددى به وجود نمىآيد و از بى نهايت وابسته استقلالى حاصل نمىشود.
از اينجا نتيجه مىگيريم كه سرانجام بايد به وجودى برسيم كه قائم به ذات است و
مستقل از تمام جهات، و علت است و معلول نيست، و او واجب الوجود است [1]
***
[1] بايد توجه داشت برهان امكان و
وجوب دو تفسير دارد زيرا فلاسفه امكان را به دو معنى كردهاند، امكان ماهوى و
امكان وجودى، و از آنجا كه نظر محققان فلاسفه بر اصالة الوجود است بنا بر اين
امكان در اينجا بايد به صورت امكان وجودى تفسير شود كه نياز و وابستگى به علت در
اصل وجود است (توضيح بيشتر را در اين زمينه در كتب فلسفى بخوانيد).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 222