و مغرور و غافل كرده و به طغيان گرى واداشته است‌ [1] آرى معمولا كسانى كه در صف اول مخالفين انبياء بودند اين گروه مترف طغيانگر غافل بودند كه چون تعليمات انبياء را از يك سو مزاحم كامجويى و هوسرانى خود مى‌ديدند، و از سوى ديگر مدافع حقوق محرومانى كه با غصب حقوق آنها به اين زندگى پر زرق و برق رسيده بودند، و از سوى سوم آنها هميشه براى پاسدارى مال و ثروتشان قدرت حكومت را يدك مى‌كشيدند، و پيامبران را در تمام اين جهات در نقطه مقابل خود مى‌ديدند، لذا فورا به مبارزه برمى‌خاستند.

عجب اينكه آنها انگشت روى حكم و تعليم خاصى نمى‌گذاشتند، بلكه در بست مى‌گفتند" ما به تمام آنچه شما مبعوث شده‌ايد كافريم" و حتى يك گام هم با شما همراه نيستيم كه اين خود بهترين دليل بر لجاجت و عناد آنها در برابر حق بود.

اين معنى مساله مهمى است كه قرآن در آيات مختلف از آن پرده برداشته كه غالبا محرومان، نخستين كسانى بودند كه دعوت انبياء را" لبيك" مى‌گفتند، و متنعمين مغرور نيز اولين گروهى بودند كه علم مخالفت را برمى‌داشتند.

با اينكه منكران دعوت انبياء مسلما منحصر به اين گروه نبودند، ولى غالبا عاملان فساد و داعيان به شرك و خرافات آنها بودند كه دائما سعى داشتند ديگران را هم به زور به اين طرق به كشانند.

در آيات 23 زخرف، 116 سوره هود، و 33 سوره مؤمنون نيز همين معنى آمده است.

نه تنها در برابر انبياء كه در برابر هر قدم اصلاحى از ناحيه هر دانشمند مصلح و عالم مجاهدى برداشته شود اين گروه سر به مخالفت برمى‌دارند، و براى‌

[1]" لسان العرب" جلد 9 صفحه 17.