و بعد به وسعت دامنه علم خداوند و شمول آن نسبت به همه چيز مى‌پردازد.

مى‌فرمايد:" اى مردم از خدا بپرهيزيد" (يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ‌).

" و از روزى بترسيد كه نه پدر بار گناه فرزندش را به دوش مى‌كشد، و نه فرزند چيزى از مسئوليت پدر را تحمل مى‌كند" (وَ اخْشَوْا يَوْماً لا يَجْزِي والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَيْئاً).

در حقيقت دستور اول، توجه به مبدء است، و دستور دوم توجه به معاد.

دستور اول، نيروى مراقبت را در انسان زنده مى‌كند، و دستور دوم احساس پاداش و كيفر را، و بدون شك كسى كه بداند شخص خبير و آگاهى تمام اعمال او را مى‌بيند و مى‌داند و ثبت و ضبط مى‌كند، و از سوى ديگر محكمه و دادگاه عدلى براى رسيدگى به تمام جزئيات آن تشكيل مى‌دهد، چنين انسانى كمتر آلوده گناه و فساد مى‌شود.

جمله" لا يَجْزِي‌" از ماده جزا است و" جزا" از نظر لغت به دو معنى آمده يكى پاداش و كيفر دادن در برابر چيزى (چنان كه گفته مى‌شود جزاه اللَّه خيرا:

خداوند او را پاداش خير داد).

و ديگرى كفايت كردن و جانشين شدن و تحمل نمودن، چنان كه در آيه مورد بحث آمده است: لا يَجْزِي والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ‌:" هيچ پدرى، مسئوليت اعمال فرزندش را قبول نمى‌كند و به جاى او نمى‌نشيند و از او كفايت نمى‌كند".

ممكن است هر دو به يك ريشه باز گردد، چرا كه پاداش و كيفر نيز جانشين عمل مى‌شود، و به مقدار آن است (دقت كنيد).

به هر حال در آن روز هر كس چنان به خود مشغول است و در پيچ و خم اعمال خويش گرفتار كه به ديگرى نمى‌پردازد، حتى پدر و فرزند كه نزديكترين رابطه‌ها را با هم دارند هيچكدام به فكر ديگرى نيستند.

اين آيه نظير همان است كه در آغاز سوره حج آمده كه در باره قيامت و زلزله‌