نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 55
يك نوع
بيمارى روانى و اخلاقى است، يك نوع انحراف در تشخيص و تفكر است، و گر نه يك انسان
سالم از نظر روح و روان هرگز گرفتار اينگونه پندارها و تخيلات نمىشود.
ناگفته پيدا
است كه منظور" لقمان"، تنها مساله روى گرداندن از مردم و يا راه رفتن
مغرورانه نيست، بلكه منظور مبارزه با تمام مظاهر تكبر و غرور است اما از آنجا كه
اين گونه صفات قبل از هر چيز خود را در حركات عادى و روزانه نشان مىدهد، انگشت
روى اين مظاهر خاص گذارده است.
***
در آيه
بعد دو برنامه ديگر اخلاقى را كه جنبه اثباتى دارد- در برابر دو برنامه گذشته كه
جنبه نفى داشت- بيان كرده مىگويد:" پسرم! در راه رفتنت اعتدال را رعايت
كن" (وَ اقْصِدْ فِي مَشْيِكَ).
" و در
سخن گفتنت نيز رعايت اعتدال نما و از صداى خود بكاه و فرياد مزن" (وَ
اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ).
" چرا
كه زشتترين صداها صداى خران است"! (إِنَّ
أَنْكَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ)
[1][2] در واقع در اين دو آيه از دو صفت، نهى، و به دو صفت، امر شده:
" نهى"
از" خود برتر بينى"، و" خودپسندى"، كه يكى سبب مىشود انسان
نسبت به بندگان خدا تكبر كند، و ديگرى سبب مىشود كه انسان خود را در حد كمال
پندارد، و در نتيجه درهاى تكامل را بروى خود ببندد هر چند خود را با
[2]" انكر" افعل تفضيل است و گر چه
معمولا افعل تفضيل در مورد مفعول نمىآيد ولى در باب عيوب به طور نادر اين صيغه
آمده است (" انكر" افعل تفضيل از" منكر" است).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 17 صفحه : 55