اين دورنمايى بود از جنگ احزاب كه در سال پنجم هجرى واقع شد [1] از اينجا به سراغ تفسير آيات مى‌رويم و ساير جزئيات اين غزوه را به بحث نكات وا مى‌گذاريم.

قرآن اين ماجرا را نخست در يك آيه خلاصه مى‌كند سپس در 16 آيه ديگر به بيان خصوصيات آن مى‌پردازد.

مى‌گويد:" اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد نعمت بزرگ خدا را بر خودتان به ياد آوريد در آن هنگام كه لشكرهاى (عظيمى) به سراغ شما آمدند" (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جاءَتْكُمْ جُنُودٌ).

" ولى ما باد و طوفانى بر آنها فرستاديم و لشكريانى كه آنها را نمى‌ديديد، و به اين وسيله آنها را در هم كوبيديم" (فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِيحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها).

" و خداوند به تمام كارهايى كه انجام مى‌دهيد (و كارهايى كه هر گروه در اين ميدان بزرگ انجام دادند) بصير و بينا است" (وَ كانَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيراً).

در اينجا چند مطلب قابل دقت است:

1- تعبير به اذكروا نشان مى‌دهد كه اين آيات بعد از پايان جنگ و گذشتن مقدارى از زمان كه به مسلمانان اجازه داد آنچه را ديده بودند در فكر خود مورد تحليل قرار دهند نازل گرديد تا تاثير عميقترى بخشد.

2- تعبير به جنود اشاره به احزاب مختلف جاهلى (مانند قريش، غطفان بنى سليم، و بنى اسد، و بنى فزاره و بنى اشجع و بنى مرة) و طايفه يهود داخل مدينه است.

3- منظور از جُنُوداً لَمْ تَرَوْها كه به يارى مسلمانان آمدند همان‌

[1] آنچه در بالا گفته شد فشرده بحث مشروحى است كه مورخان اسلامى از جمله" ابن اثير" در" كامل" آورده‌اند.