12- و اگر ببينى مجرمان را هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان سر به زير افكنده، مى‌گويند:

پروردگارا! آنچه وعده كرده بودى ديديم و شنيديم، ما را باز گردان تا عمل صالح بجا آوريم، ما به قيامت ايمان داريم! 13- اگر ما مى‌خواستيم به هر انسانى (از روى اجبار) هدايت لازمش را مى‌داديم، ولى (من آنها را آزاد گذارده‌ام) و مقرر كرده‌ام كه دوزخ را (از انسانهاى بى ايمان و گنهكار) از جن و انس همگى پر كنم.

14- (و به آنها مى‌گويم) بچشيد (عذاب جهنم را) بخاطر اينكه ملاقات امروز خود را فراموش كرديد، ما نيز شما را فراموش كرديم، و بچشيد عذاب هميشگى را بخاطر اعمالى كه انجام مى‌داديد.

تفسير: ندامت و تقاضاى بازگشت‌

اين آيات با بحث گويايى در باره" معاد" آغاز مى‌شود، سپس حال" مجرمان" را در جهان ديگر بازگو مى‌كند، و مجموعا تكميلى است براى بحثهاى گذشته كه پيرامون" مبدأ" سخن مى‌گفت، زيرا مى‌دانيم بحث از" مبدأ" و" معاد" در قرآن مجيد غالبا توأم با يكديگر است.

نخست مى‌گويد:" آنها گفتند آيا هنگامى كه ما مرديم و خاك شديم و در زمين گم شديم، آفرينش تازه‌اى خواهيم يافت"؟! (وَ قالُوا أَ إِذا ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ أَ إِنَّا لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ).

تعبير به" گم شدن در زمين" (ضَلَلْنا فِي الْأَرْضِ‌) اشاره به اين است كه انسان پس از مردن خاك مى‌شود، همانند ساير خاكها، و هر ذره‌اى از آن بر اثر عوامل طبيعى و غير طبيعى به گوشه‌اى پرتاب مى‌شود، و ديگر چيزى از او باقى به نظر نمى‌رسد تا آن را در قيامت دو باره بازگردانند.

ولى آنها در حقيقت منكر قدرت خداوند بر اين كار آنها نيستند" بلكه آنها