تفسير:

تا اينجا بحثهاى فراوانى پيرامون توحيد و خداشناسى از طريق مشاهده نظام آفرينش و استفاده از آن براى اثبات يك مبدء علم و قدرت در ما وراى جهان طبيعت با استفاده از آيات توحيدى اين سوره داشته‌ايم.

و به دنبال آن در نخستين آيه از آيات مورد بحث سخن از توحيد فطرى است يعنى همان مساله را از طريق درون و مشاهده باطنى و درك ضرورى و جدايى تعقيب مى‌كند.

مى‌فرمايد:" روى خود را متوجه آئين پاك و خالص پروردگار كن"! (فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً).

چرا كه" اين فطرتى است كه خداوند انسانها را بر آن آفريده، دگرگونى در آفرينش خدا نيست" (فطرة اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ‌).

" اين است دين و آئين محكم و استوار" (ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ‌).

" ولى اكثر مردم نمى‌دانند" (وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ‌).

" وجه" به معنى" صورت" است، و در اينجا منظور صورت باطنى و روى دل مى‌باشد، بنا بر اين منظور تنها توجه با صورت نيست، بلكه توجه با تمام وجود است، زيرا وجه و صورت مهمترين عضو بدن و سنبل آن است.

" اقم" از ماده" اقامه" به معنى صاف و مستقيم كردن و بر پا داشتن است.

و" حنيف" از ماده" حنف" (بر وزن كنف) به معنى تمايل از باطل به سوى حق و از كجى به راستى است، به عكس" جنف" (بر همين وزن) به معنى تمايل از راستى به گمراهى است.

بنا بر اين دين حنيف يعنى دينى كه از تمام كجيها و از انحرافات و خرافات و گمراهيها به سوى راستى و درستى متمايل شده است.