نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 402
در آخرين آيه، بحث از آيات آفاقى را در زمينه تدبير نظام آسمان و زمين و ثبات
و بقاى آنها ادامه داده، مىفرمايد:" يكى ديگر از آيات عظمت حق اين است كه آسمان
و زمين به فرمان او برپا است" (وَ مِنْ
آياتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ).
يعنى نه تنها آفرينش آسمانها كه در آيات قبل به آن اشاره شد آيتى است كه
برپايى و ادامه نظام آنها نيز آيتى ديگر مىباشد، چه اينكه اين اجرام عظيم در گردش
منظم خود احتياج به امور زيادى دارد كه مهمترين آنها محاسبه پيچيده تعادل نيروى
جاذبه و دافعه است.
پروردگار بزرگ آن چنان اين تعادل را سامان بخشيده كه ميليونها سال بدون كمترين
انحراف در مسير خود گردش مىكنند.
و به تعبير ديگر آيه گذشته اشاره به" توحيد خلقت" بود، و اين آيه
اشاره به" توحيد ربوبيت و تدبير" است.
تعبير به" قيام" و برپايى آسمان و زمين، تعبير لطيفى است كه از
حالات انسان گرفته شده، چرا كه بهترين حالات انسان براى ادامه فعاليتها حالت قيام
است كه قادر بر انجام همه حوائج خود مىباشد و تسلط كامل بر اطراف خويش دارد.
تعبير به" امر" در اينجا اشاره به نهايت قدرت پروردگار است كه براى
ادامه حيات و نظم اين جهان پهناور تنها يك فرمان او كافى است.
و در پايان اين آيه با استفاده از زمينه بودن" توحيد" براى"
معاد" بحث را به اين مسئله منتقل ساخته مىفرمايد:" سپس هنگامى كه شما
را از زمين فرا مىخواند ناگهان همه خارج مىشويد" (ثُمَّ إِذا دَعاكُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ
تَخْرُجُونَ).
كرارا در آيات قرآن ديدهايم كه خداوند مساله معاد را با تكيه بر نشانههاى
قدرت او در آسمان و زمين اثبات مىكند و آيه مورد بحث نيز يكى از آنها است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 402